مختصری از تاریخچه حمل ونقل کشورمان از ابتدا تا کنون
تاریخ حمل ونقل در کشورمان چندان طولانی نیست. می توان گفت از زمان سلسله قاجار اصولاً حمل بار با کامیون بین شهرهای داخل کشور مرسوم بوده و امکاناتی برای رشد وجود نداشته است. شغل رانندگی در آن زمان، چه راننده سواری و چه کامیون های باری بسیار مهم و ارزنده بود. کامیون ها قدرت زیادی برای حمل بار را نداشتند و از نظر سرعت هم بسیار کند بودند، به طور مثال یک کامیون حداقل در مدت زمان سه روز از تبریز به تهران می رسید. اولین ایستگاه بین راه آن ها میانه و یا زنجان بود، بعد قزوین و سپس تهران. یکی از کمبودهای بزرگ، پمپ های بنزین جاده ها بود، راه ها مهندسی ساز نبود، در نزدیکی شهرها همیشه چند عمله با بیل و گلنگ چاله چوله های راه ها را پر می کردند و مردم هم با خنده می گفتند این ها خاک هوا می کنند.
در زمان جنگ جهانی دوم یکباره تحول بزرگی در حمل ونقل کشورمان ایجاد شد، و آن حمل هزاران تن بار از بنادر جنوب ایران، از بندرهای خرمشهر و بندر امام خمینی (بندر شاهپور) به مرزهای شمالی ایران، مرزهای جمهوری ترکمنستان و جمهوری آذربایجان از راه تبریز و جلفا بود. روزانه صدها کامیون با بار تحویل مقصد نهایی می شدند، رانندگان تماماً ایرانی بودند، آن ها در مدت حداکثر ده روز رانندگی کامیون را یاد می گرفتند و پس از تحویل بار کشور دوباره برمی گشتند و از مسیر جنوب تا شمال با کامیون ها بار می بردند. به این رانندگان می گفتند «شوفرهای کُپُنی». اداره کننده این تشکیلات یک شرکت انگلیسی بود به نام UKCC و مدیر آن یکی از ارمنیان کشور لبنان به نام آقای تفنگچیان بود که از نسل کشی عثمانی ها گریخته بود و به کشور لبنان پناه برده بود. او ده ها کارمند انگلیسی و ایرانی که به زبان انگلیسی آشنا بودند در اختیار داشت (البته از راه آهن دولتی ایران از بندر خرمشهر تا بندر گز ـ بندرترکمن امروزـ هم با ظرفیت بسیار بالا استفاده می شد). این حمل ونقل بزرگ اثر بسیار خوب و مثبتی بر حمل ونقل زمینی کشورمان گذاشت، اول این که تعداد رانندگان کامیون ها زیاد شدند و دوم این که پس از خروج متفقین از ایران، تعداد زیادی کامیون باری مخصوصا کامیون های ساختِ کارخانه ماک آمریکا، که تازه به مصرف گازوئیل مجهز شده بود، از طریق مزایده به ایرانیان فروخته شد. این کامیون های دست دوم که به نام ماک جنگی مشهور بودند با قیمت بسیار خوب و نازل به ایران فروخته شد و اولین کسانی که از این نوع کامیون ها استقبال کردند برادران آشوری ما بودند که هر کدام دو یا سه و یا پنج دستگاه، بنا به وضع مالی خودشان، خریدند. پس از جنگ جهانی دوم با همت ایرانیان ماک های تجاری در حمل ونقل ایران رونق گرفت، این کامیون ها در کار حمل ونقل حرف اول را می زدند. ماک های جنگی خدمات بسیار ارزنده ای در کار حمل ونقل کشورمان انجام دادند.
از آن زمان به بعد می توان گفت کار کامیون داری منطقه ای و استانی شد. برای مثال از کشورهای اروپا و روسیه و خاور دور با قطار به جلفا بار می رسید، که از اتحاد جماهیر شوروی هم می گذشت، و به همین دلیل آذربایجانی ها به علت نزدیکی به جلفا از دیگر استان ها پیشی گرفتند.
- ۹۶/۰۹/۲۵